آرش شعاع شرق/ بیمۀ کیوسکداران مطبوعات، امری تحقق یافتنی است

اوایل دهه پنجاه خورشیدی نخستین دکه های روزنامه فروشی در رشت ساخته شد. این اتفّاق دو دست آورد برای این شهر داشت، در وهلۀ اول روزنامه فروشان دوره گردی که در کوچه، گذر و میادین اصلی شهر تیتر و مهّمترین اخبار روزنامه را فریاد میزدند، از گزند سرما، گرما، برف، باران و... در امان ماندند و دیگری اینکه، توزیع و فروش مطبوعات رنگ و بوی تازه ای گرفت.

در سالهای اولیه دهۀ پنجاه، دکه های مطبوعاتی شهر رشت به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسید. امّا با توجه به فرهنگ بالای مطالعه در این شهر رفته رفته بر تعداد آنها افزوده شد. تا جایی که اکنون قریب به یکصدوپنجاه کیوسک مطبوعاتی در رشت وجود دارد. البتّه تَعدُد کیوسک های مطبوعاتی همزمان با افزایش نشریات محلی مقارن شد. در این مقاله می خواهیم بررسی کنیم که آیا این روند متقابل برای فرهنگ این شهر اتفّاق میمونی بوده یا خیر؟ و تا چه حّد در توسعه و کیفیت نشریات محلی نقش داشت و آیا تمهیداتی برای رفاه حال و بهبود کار ِ دکه داران به همراه داشت؟ بی شک پاسخ  سئوال نخست آری و دو سئوال دیگر خیر است! چرا که افزایش دکه ها و نشریات سبب ارتقاء سطح فرهنگ روزنامه خوانی می شود. بالاخص درشهر رشت که به دلیل صبغۀ تاریخی انتشار روزنامه از سالهای آغازین انقلاب مشروطه تا کنون از پتانسیل بالایی برخوردار است.

حال این فرایند را می توان از دو جهت آسیب شناسی کرد، و یا به تعبیر دیگری می توان دلیل عدم استفاده کافی و وافی از این امکانات را، دو معضل عمده دانست؛

الف؛عدم حمایت مدیران و مسئولان مربوطۀ شهری از کیوسک داران

ب؛عدم حمایت برنامه ریزی شده مسئولان فرهنگی از مطبوعات

دو موضوع عنوان شده تأثیر و تأثر بسیار زیادی بر یگدیگر دارند. به عقیده راقم کمتر کسی است قبول نکند که افزایش سایت های خبری، پایگاه های اطلاع رسانیِ اینترنتی، شبکه هایِ ماهواره، فیس بوک و... عرض اندام برای نه تنها رسانه های محلی بلکه به کُل رسانه های مکتوب را بسیار دشوار نموده است. در این شرایط نا به سامان است، که عدم حمایت صحیح و کافی(مالی) مسئولان فرهنگی موجب می گردد تا صاحبان نشریات نتوانند آنگونه که باید از استعدادها و توانایی های خود بهره ببرند و اغلب برای تهیۀ اخبار و مقالات خود از همان سایت ها تغذیه می شوند. همین موضوع سبب کاهش و یا از دست دادن مخاطبان رسانه های مکتوب می شود که در نتیجه دکه های مطبوعاتی نیز میل و رغبتی به فروش آنها ندارند.

نا گفته نماند که این یک سوی ماجرا است. همانگونه که پیشتر گفته شد حمایت نکردن ِ مدیران و مسئولان مربوطۀ شهری از کیوسک داران نیز سبب بی انگیزه گی هرچه بیشترشان در امر فروش نشریات می شود. برابر تحقیقاتی که توسط یک تیم از بین یکصد کیوسک روزنامه فروشی، در رشت انجام داده ام نتیجۀ زیر حاصل شد که از نظر می گذرانید؛

حدود پنجاه دکه روزنامه فروشی به هیچ عنوان مطبوعات محلی برای فروش نداشتند و نمی آوردند! دلیل آنها این بود که نشریات محلی فروش و سود چندانی ندارند. که اگر از انصاف نگذریم، تا حدودی حرف شان حق است. البته سر باز زدن آنها در فروش نشریات سبب تضعیف بیشتر مطبوعات نیز خواهد شد. وقتی مهمترین مشکل آنها را پرسیده شد، هر صد نفر آنها پاسخ دادند؛ نداشتن بیمۀ بازنشستگی مهمترین مشکل ماست.

پس از بررسی های بسیار به این نتیجه رسیدیم که راه برون رفت از مشکل به وجود آمده این است؛ اگر ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری که متصدی صدور مجوز به کیوسک های مطبوعاتی است با اتحادیه صنف کیوسک داران هماهنگ شوند و نسبت به بیمۀ دکه دارانی که مطبوعات محلی می فروشند اقدام نمایند بخش اعظمی از مشکلات حل خواهد شد. البته منظور این نیست که کل مبلغ بیمه را تقبل کنند، بلکه صنف کیوسک داران نیز مانند؛ اتحادیه تاکسیرانی، خبرنگاران و... از تخفیف برخوردار شوند. در این حالت دکه دار موظف به فروش نشریات محلی خواهد شد. درواقع با این اقدام، هم به فروشندگان مطبوعات (که کار فرهنگی انجام می دهند) کمک می شود و هم مدیران نشریات بابت فروش آثار خود دغدغه ای نخواهند داشت و از این طریق می توانند درصد بالایی از مشکلات مالی خود را حل کنند که باز این بر می گردد به تصمیم های ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد گیلان، شهرداری و شــورای شهر رشت.

منتشر شده در روزنامه گلچین امروز_سال دهم، شماره 1928_20مرداد1392