آرش شعاع شرق/تئاتر و مشکلات بی پایان آن

تئاتر از جمله هنرهای نمایشی به شمار می رود که قدمتی دیرینه دارد. از سالها پیش قبل از پیدایش سینما، تلویزیون و یا حتا تعزیه هنر تئاتر به اشکال و انحای گوناگون وجود داشته است. یکی از خصوصیات و برجستگی های تئاتر نسبت به سایر هنرهای نمایشی، زنده و جریان دار بودن آن است، به گونه ای که بیننده چنان می تواند با بازیگر همزادپنداری کند که خود را در آن نقش ببیند، یعنی دیواری و یا حصاری بین تماشاچی و بازیگر وجود ندارد، با هم نفس می کشند و در یک لحظه زندگی می کنند. در سالهای دور و دراز یکی از اصلی ترین ویژگی های تئاتر آموزندگی آن بود. یعنی نمایشها به گونه ای بود که هنجارها و ناهنجاری های اجتماع را بیان می نمود، که صد البته تا حدود زیادی نیز بر رفتارهای اجتماعی تاثیری بسزا داشت.اما اکنون به عقیده بسیاری از افراد و اهالی فن،نمایش هایی که امروزه به روی صحنه می رود از نظر محتوای متن سیری نزولی پیدا نموده. البته در این میان هر از گاهی نمایشهای خوبی به روی صحنه می رود که می تواند بسیار تاثیرگذار باشد ولی در یک نگاه اجمالی چند مورد را باید بررسی کرد؛

الف: تئاتر درمیان خانواده ها تا چه اندازه شناخته شده و حائز اهمیت است؟ / ب: در قرن کنونی که عصر ارتباطات، دیجیتال، ماهواره، اینترنت و... است اجرای تئاتر تا چه حّد می تواند تاثیرگذار باشد؟ / ج: مسئولان تا چه حد به اهالی این هنر بها می دهند و جهت شناساندن تئاتر چقدر بودجه صرف می کنند؟و...

البته مشکلات در زمینۀ این هنر بسیار زیاد است، ولو آنقدر زیاد که حتّا نمی توان به برخی از آنها اشاره کرد، چه رسد به بازگو کردن و آسیب شناسی آن ! جدای تمام این نوشته که فقط، اشاره ای گذرا به برخی از مشکلات و معضلات تئاتر دارد، به راستی مسئولان فرهنگی تا چه حد با تئاتر آشنایی دارند و آن را درک می کنند؟ و اصلاً دغدغه آنها از تئاتر چیست؟ از تئاتر چه می خواهند؟برای نمونه و اثبات این سخن که دغدغه مسئولان نسبت به این هنر نا معلوم است و آن را درک نمی کنند مقاله را با مثالی به پایان می رسانم؛

چندی پیش در مجتمع خاتم الانبیاء سالن دکتر رحمدل نمایشی به روی صحنه رفت. طبق معمول نگهبانی ورودی مجتمع از ورود خانم های بد حجاب جلوگیری می نمود! بعد از مدتی کارگردان آن نمایش در محفلی با گلایه از اینکه چرا باید 2 سالن از مجهزترین سالن های نمایش رشت در مکانی اداری باشد ابراز داشت: "نمایشی که بنده به روی صحنه بردم، نمایشی نبود که زن و شوهر ها و یا افراد عامی بیایند و ببینند! بلکه دقیقاً نمایشی بود که مختص دختران خیابانی و یا بد حجاب آماده کرده بودم و دوست داشتم جوانان این چنینی بیایند و ببینند، شاید می توانستم با این اجرا تاثیری در رفتار و افکار آنان بگذارم." به راستی این نشاندهنده چیست؟! آیا غیر از این است که مسئولان ذی ربط تئاتر را درک نکرده اند؟! و به جای درک مخاطب به ترک مخاطب می پردازند؟ متاسفانه مسئولان با تحلیل ها و خواسته های غیر حرفه ای و غیر کارشناسانه خود انتظار دارند تمام اوضاع و احوال آنگونه که خود می طلبند، پیش رود! که یقیناً به جاها ی خوبی نخواهند رسید...

روزنامه گلچین امروز_1بهمن1391-سال نهم-شماره1784