حکم شلاق برای آرش شعاع شرق/ «صالح نیکبخت» از منظر حقوقی بررسی می‌کند
شفقنا رسانه- خبری درباره‌ی حکم شلاق دو خبرنگار گیلانی به خاطر شکایت یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روزهای گذشته منتشر شد. تلاش کردیم با غلامعلی‌جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده‌ی رشت در دهمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی شاکی این پرونده صحبت کنیم، که او مصاحبه را به ساعاتی بعد موکول کرد و تا زمان ارسال این خبر موفق نشدیم با او صحبت کنیم.
همچنین صالح نیکبخت، حقوقدان و وکیل پرونده‌های مطبوعاتی با توجه به احکام این دو که در فضای مجازی موجود است، در توضیحاتی درباره‌ی این حکم به شفقنا رسانه می‌گوید: ابتدا باید بگویم که ظاهراً سه سال پیش شکایتی علیه آقای آرش شعاع شرق، مدیرمسئول «پایگاه خبری گیلان نو» در دادگاه انقلاب مطرح و به تبلیغ علیه نظام متهم می‌شود. دادگاه انقلاب با درایت کامل احراز کرده که این شکایت وارد نیست. زیرا تبلیغ علیه نظام در صورتی دارای مصداق است که یا بر علیه نظام یا به نفع گروه‌های معاند جمهوری اسلامی ایران باشد و تبلیغ علیه نظام هم در صورتی مصداق خواهد یافت که بر علیه ارکان نظام مانند: جمهوریت، اسلامیت، تمامیت ارضی، دین و مذهب رسمی کشور باشد. بنابراین دادگاه این شکایت را وارد ندانسته و به موجب دادنامه صادره در تابستان سال 92، آقای آرش شعاع شرق را تبرئه می‌کند.
او ادامه می‌دهد: در پرونده بعدی که این دو نفر محکوم شده‌اند، صرف نظر از این که چون پرونده را مطالعه نکرده‌ام و نمی‌دانم آیا اتهامات توهین و نشر اکاذیب وارد است یا خیر، متأسفانه دیده می‌شود دادگاه صرف بیان گفتاری از جانب متهمان بویژه آقای براری را جرم تلقی کرده است. در حالی که اولاً برای تحقق جرم نشر اکاذیب مطابق آنچه استادان برجسته حقوق جزا گفته‌اند، اولاً باید گوینده یا منتشرکننده مطالبی که عنوان اکاذیب پیدا کرده، به کذب بودن ادعای خود علم داشته باشد. بنابراین اگر شخصی بدون علم به کذب بودن گفته خود، آن را منتشر کند مشمول مجازات نشر اکاذیب نیست.
نیکبخت با اشاره به بخش دیگری از این حکم می‌گوید: ثانیاً، نشر دهنده ضمن اطلاع از کذب بودن باید مطالبی را که نشر می‌کند، به قصد تشویش اذهان عمومی باشد. پس اگر کسی مطالبی را با علم به کذب بودن منتشر کند ولی به قصد و نیت تشویش اذهان عمومی نباشد، این عنوان مصداق جرم نشر اکاذیب نیست.
این حقوقدان ادامه می‌دهد: متاسفانه آنچه من در دادنامه می‌خوانم این دادگاه صرف بیان مطالب و همچنین نشر آن را جرم فرض کرده و متهم را به این عنوان محکوم نموده است که به نظر می‌رسد دادگاه در این مورد مُصیب نیست. مضافاً آن که هرچند انتشار مطالب به وسیله وبلاگ‌ها، سایت‌ها یا از طریق فضای مجازی مانند تلگرام و … صرف نظر از این‌ها مطابق ماده واحده الحاقی به قانون مطبوعات، مطبوعات تلقی کرده است، دادگاه محترم صادر کننده حکم برای آنکه خود را صالح به رسیدگی بداند، فرموده‌اند چون این افراد نشریه بدون مجوز منتشر کرده‌اند. بنابراین مشمول قانون مطبوعات نیست. در حالی که برداشت این جانب این است که این افراد هم با این عناوین مشمول عنوان مطبوعات هستند.
به گزارش شفقنا رسانه، نیکبخت می‌گوید: مضافاً آنچه تعجب‌برانگیز است، با وجود این که ما در قانون برای کسانی که مبادرت به ایجاد وب سایت، وبلاگ، کانال های تلگرامی و… مجازاتی نداریم، دادگاه خود بدون این که مستند قانونی داشته باشد، اعلام فرموده است که با اذن حاصل از فلان و فلان ماده. این امر مخالف اصل قانونی بودن جرم و مجازات است که در قانون مجازات اسلامی هم پذیرفته شده است و آمده است که این افراد به دلیل راه‌اندازی وب سایت که به زعم دادگاه غیرقانونی بوده و مشمول قانون مطبوعات نیست، هر یک را به 40 ضربه شلاق محکوم نموده است. این امر دارای ایراد اساسی است زیرا من در قانون مجازات اسلامی و در قانون مطبوعات ندیده‌ام که راه انداختن وب سایت ها و وبلاگ های بدون مجوز جرم باشند و به نظر می‌رسد دادگاه تجدیدنظر این را مد نظر قرار خواهد داد و از این منظر متهمان را تبرئه خواهد کرد.
او ادامه می‌دهد: ایراد دیگر بر رأی صادره درباره‌ی این دو نفر این است که در اینجا دادگاه، متهمان را از میان سایر مجازات‌هایی که در قانون برای نشر اکاذیب پیش بینی شده است، به شلاق محکوم نموده است. در حالی که مجازات شلاق صرف نظر از اینکه جرمی بدنی است و جز در مواردی که عنوان حد دارد کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. جای تعجب است که قاضی محترم صادرکننده حکم این مجازات را در مورد هر دو نفر اعمال کرده است.
نیکبخت همچنین بیان می‌کند: وانگهی دادگاه انقلاب اسلامی رشت به شرحی که گفته شد در دادنامه‌ای که سه سال قبل درباره‌ی آقای آرش شعاع شرق آورده است، او را فردی فاقد سابقه کیفری، سیاسی و امنیتی دانسته و به گزارش اداره اطلاعات نیروی انتظامی او را فردی دارای حسن شهرت در محله، فردی مذهبی، متعهد به نظام معرفی کرده‌اند و جای تعجب است که دادگاه محترم کیفری 2 رشت بدون توجه به این امر در مورد هر دو متهم مجازات‌های سنگینی -که شلاق است- اعمال نموده که در قانون برای راه اندازی وب سایت و وبلاگِ بدون مجوز چنین مجازاتی پیش بینی نشده است.
پیوند؛ شفقنا رسانه،
- ۹۵/۱۱/۱۱